رویا - رویا و نظریههای مختلف در مورد آن
7 نظریه در مورد دلیل رویا دیدن – نظریه های مربوط به رویا دیدن از نظر مشاور خانواده
در حالیکه مقدار قابل توجهی از این ایده ها یا حتی اکثر این ایده ها ممکن است که بی معنی باشند، حتی در صورتی که مقدار محدودی از نتایج خیالی آن در واقعیت درست باشند، زمان های رویا دیدن ما عبارت از زمان های تلف شده نخواهند بود. بر اساس این نظریه، مدارهای موجود در مغز در طول خواب REM فعال می شوند، و باعث می شوند که بخش های مربوط به سیستم کناری در عواطف، احساسات و خاطره ها درگیر شود که برای فعال شدن بادامه و هیپوکامپوس مغز را هم شامل می شود. به دلیل اینکه ما در طول روز با اطلاعات و خاطرات مختلفی سر و کار داریم، ذهن های خواب ما در هنگام چرت زدن، منجر به ایجاد تصاویر، برداشت ها و داستانهایی برای مدیریت فعالیت صورت گرفته در درون ذهن ما می شود.
از رویا عبارت از ایجاد یک سری موارد جدید در سیستم حافظه ای به روشی می باشد که منجر به کاهش انگیختگی عاطفی می شود و با کمک کردن به ما برای مقابله با اتفاقات آسیب زا یا استرس زای بعدی منطبق می باشد. متخصص زوج درمانی و خانواده درمانی و مشاوره فردی در نقاط مختلف ایران از جمله اصفهان، تبریز، شیراز و تهران و مرکز مشاوره قیطریه ، شهرک غرب، شریعتی و غیره به مشاوره تخصصی می پردازند. برخی از محققان بر این باورند که رویا هیچ نوع کاربرد و هدف مشخصی ندارد، در حالی که سایر محققان بر این عقیده هستند که رویا یک عامل اصلی برای بهزیستی روانی، عاطفی و فیزیکی می باشد. یکی از اصلی ترین نظریه های مربوط به توضیح خواب دیدن عبارت از این است که خواب به ما اجازه می دهد تا تمامی اطلاعاتی را که در طول روز گذشته به دست آورده ایم را ادغام و پردازش کنیم.
ارنست هافمن[1]، رئیس مرکز اختلالات خوابی در بیمارستان نیوتن – ولزلی در بوستون، مس، در مجله آمریکای علمی[2] (2006) بیان کرده است که “… یک عملکرد محتمل (هر چند که اثبات نشده است). رویاها دانشمندان را از هزاران سال پیش مجذوب خودشان کرده اند، ولی فقط در سالهای اخیر بوده است که رویا وارد حوزه تحقیق تجربی شده است و مطالعات علمی بر روی آن متمرکز شده اند. با توجه به زمان قابل توجهی که ما در وضعیت رویا دیدن صرف می کنیم، واقعیت مربوط به اینکه متخصصان هنوز نتوانسته اند هدف از رویاها را بفهمند، می تواند غیرقابل باور باشد. نظریه سیگموند فروید[1] در مورد رویاها، که مطابق با دیدگاه روان کاوی می باشد، بیان کرده است که رویاها نشانگر تمایلات، تفکرات و انگیزش های غیرهوشیارانه می باشند.
تاثیر آموزش تحلیل رویا (مبتنی بر نظریه های تلفیقی رویا پژوهی) بر میزان استرس ادراک شده و توانایی حل مساله زنان جوان
نشانی: تهران، بزرگراه اشرفی اصفهانی، نرسیده به پل بزرگراه شهید همت، خیابان شهید قموشی، خیابان بهار، نبش کوچه چهارم، پلاک 1. تاثیر آموزش تحلیل رویا (مبتنی بر نظریه های تلفیقی رویا پژوهی) بر میزان استرس ادراک شده و توانایی حل مساله زنان جوان. تاثیر آموزش تحلیل رویا (مبتنی بر نظریه های تلفیقی رویا پژوهی) بر میزان استرس ادراک شده و توانایی حل مساله زنان جوان. تاثیر آموزش تحلیل رویا (مبتنی بر نظریه های تلفیقی رویا پژوهی) بر میزان استرس ادراک شده و توانایی حل مساله زنان جوان. اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی (اندیشه و رفتار) ), [online] 12(49 ), pp. اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی (اندیشه و رفتار) ), 12(49 ), 17-26.
نظریه های خواب و تعبیر رؤیا
بیداری مکرر از دوره اصلی خواب یا چرت زدن, همراه با یادآوری دقیق رؤیاهای بسیار ترسناک و گسترده است رویاها معمولا مربوط به تهدید زندگی, امنیت یا عزت نفس است بیداری عموما در طی نیمه دوم دوره خواب صورت می گیرد شخص پس از بیداری از رویاهای وحشتناک, بسرعت هوشیار و آگاه به زمان و مکان می شود برخلاف اختلال وحشت خواب و برخی انواع صرع که در آنها سردرگمی و اختلال موقعیت سنجی دیده می شود. بویژه اگر به صورت مکرر رخ دهد، ولی در عین حال نمی توان گفت که بیننده این خواب حتما انسان پاک و متدینی است؛ زیرا ممکن است در عین داشتن رذائل و بدی هایی، به دلایل خاصی در بعضی مواقع ارتباط روحی او با اخبار آینده برقرار شود.
کابوس ها منحصرا در جریان یک اختلال روانی دیگر (نظیر دلیریوم، اختلال استرس پس از سانحه) روی نمی دهند و ناشی از تاثیرات فیزیولوژیک مستقیم مواد (نظیر داروهای مورد سوءمصرف یا نسخه شده) یا بیماری طبی عمومی نیستند. آتش: اگر خواب ببینید که خانه تان آتش گرفته است، به آن معناست که از کسی بی نهایت عصبانی هستید، اما اگر فقط خودتان در آتش باشید، یعنی تحت فشار احساسات غیرقابل کنترل درباره کسی یا از فقدان او هستید. دیدن مرگ شخصی دیگر در خواب، حاکی از رسیدن خبرهای تعجب برانگیز است و خواب دیدن مراسم عزاداری یا تدفین، پیامی از ضمیر ناخودآگاه تان است که باید چیزی را که به خاطرش افسوس می خورید، فراموش کنید.
با این همه، به نظر می رسد که هوسبون نشان می دهد برخی رویاها می توانند اشتغالات روانی فرد را شامل شوند؛ اشتغالاتی که درباره «راهبردهای زندگی» یا را ه های سازگاری او یک دید کلی می دهند. تعبیر خواب از دیدگاه زیست شناسی و روان شناسی: فرانسیس کرک، یکی از کاشفان DNA، بر این باور است که خواب دیدن، راهی برای جداسازی و دور ریختن اطلاعات حسی است که در طول روز دریافت شده اند. در اینجا چند تعبیر خواب از دیدگاه روان شناسی می آید که البته فقط نوعی برداشت از خواب است و نمی تواند حکمی کلی و قطعی داشته باشد و بیشتر به ارتباط بین اعمال و ذهن انسان بر می گردد. شخص پس از بیداری از رویاهای وحشتناک، بسرعت هوشیار و آگاه به زمان و مکان می شود (برخلاف اختلال وحشت خواب و برخی انواع صرع که در آنها سردرگمی و اختلال موقعیت سنجی دیده می شود).
از همین رو خداوند علاوه بر آن که «خواب» را به عنوان آیتی از آیات خود برمیشمرد، در آن نشانه ها و آیاتی را نیز قرار داده و ما را به شنیدن و تدبر در آن نشانه ها دعوت می‌کند.
آنها می توانند تصمیم بگیرند که به صورت خلاقانه رویا را مورد پذیرش قرار دهند یا دوباره روی آن کار کنند، در زندگی بیداری و هوشیاری خود تغییراتی ایجاد کنند و یا عمل رویا را به صورت عمیق تر انجام دهند و به اطلاعات بیشتری در مورد آن دست یابند. هر چند که مدل های اولیه، همانند روان کاوی فرودین و روش درمانی جانگین، بیشتر بر روی تحلیل خواب متمرکز شده اند، ولی در حد گسترده ای تحت تاثیر استفاده از عمل رویا در روان درمانی قرار گرفته اند. کار گروهی: در مجموعه های گروهی، تسهیل کننده کار که به عنوان عمل کننده به رویا شناخته می شوند، تا زمانی که سوالات مطرح شده، پاسخ داده نشوند و مورد بررسی قرار نگیرند، هیچ نوع اقدامی نمی کنند.
در این شرایط، تسهیل کننده می تواند با استفاده از اظهار نظر و بدون هیچ نوع دخالتی اجازه دهد که خواب بیننده تفکرات خودش را در مورد تفسیر رویا بیان کند، و یک بازخورد و فید بکی را داشته باشد. روش درمانی تکرار تصویر (IRT)، یک روش معمولی و متداول در رابطه با عمل رویای رفتاری شناختی است که در اغلب موارد، بیشترین کاربرد را در مورد افرادی دارد که رویاها و یا کابوس های تکراری دارند. هدف عبارت استفاده از شناخت برای تاثیر بر فرآیند ایجاد رویا می باشد، که این امر در نهایت منجر به تغییر مضمون رویا، از طریق ابزارها و عوامل هوشیارانه می شود. برای مثال، ممکن است یک عمل کننده به رویا (که در واقع رویا و خواب خود را بازی می کند) بگوید که “اگر این رویای من باشد، گربه می تواند نشانگر هیجان باشد”.
در طول آخرین مرحله که مرحله اقدام می باشد، درمانگر به شخص درمانجو کمک می کند تا تصمیم بگیرد که چه برخوردی با اطلاعات بدست آمده از رویای خود داشته باشند. رویاها به راحتی از طریق دیکشنری های رویا قابل کشف و شناخت نیستند، و بهترین منبع شناخت، خود فرد خواب بیننده هست که می تواند به خود آگاهی بیشتر دست یابد. همانطور که در تعدادی از مدل های درمانی، از عمل رویا به عنوان بخشی از درمان استفاده می شود، عمل رویا هم با استفاده از چندین چارچوب نظری ایجاد شده است. آنها برای کمک به افرادی و از طری تمرکز بر زمان و شرایط فعلی بکار گرفته می شود تا بخش های مختلف مربوط به رویا را یکپارچه و متحد الشکل کند.
تعبیر رویا
جابجایی در کارکرد رؤیا: نیروگذاری های روانی از یک عنصر به عنصر دیگر جا به جا می شوند؛ به گونه ای که غالبا عنصری که در اندیشه های رؤیا واجد اهمیتی نازل است به صورت واضح ترین و مهمترین وجه رؤیای آشکار جلوه می کند، و بر عکس یعنی عنصر ماهوی اندیشه های رؤیا صرفا با تلمیحاتی کم اهمیت در رؤیای آشکار بازنمایی می شود. مصالحه در کارکرد رؤیا: در این وضعیت سامانه ایگو هنوز از کار نیفتاده است و تاثیر آن را در مواد و مصالح ناخودآگاه و نیز در تلاش های غالبا بی ثمری آن می توان دید؛ مصالحه با این هدف عمل می کند تا شکل نهایی رؤیا از نظر ایگو، بیش از حد ناپذیرفتنی نشود. گشتالت درمانی که نوعی روش درمان روانشناختی است و بر تجربه ھای فعلی نه گذشته بیمار تاکید دارد، روش ذھنی تعبیر کارل یونگ را به کار می برد و مدعی است حتی اشیای بی روح و جان در یک رویا می توانند بیانگر جنبه ھای مختلف شخصیت رویابین باشند.
فروید رویاھا را مسیری به سمت ضمیر ناخودآگاه می دانست، به طوری که ھنگام خواب دیدن، مکانیزم های دفاعی در رویابین کم شده و برخی خواسته ھای سرکوب شده، مجال حضور می یابند، البته به شکلی پیچیده و تحریف شده وارد ضمیر خودآگاه فرد می شوند. تحریف رؤیا: مواد و مصالح ناخودآگاه (هم آنچه از بدو امر ناخودآگاه بوده و هم آنچه با سرکوبی ناخودآگاه شده) است که به زور وارد ایگو می شود و پس از آگاه شدن، به سبب سانسور، دچار دگرگونی ای می شود که ما آن را تحریف رؤیا می نامیم. آرامشی که به احتمال زیاد فرد در تحقق آرزوھای خود در رویایش حس می کند، در واقع بروز خواسته ھای سرکوب شده اش محسوب می شود؛ اما وقتی این رویاھا با ارضای واقعی خواسته ھا و تحقق آنھا در تعارض باشد، تبدیل به کابوس می شوند.
فروید معتقد است که آنچه هدف و کانون رؤیا را تشکیل می‌دهد در حاشیه قرار می‌گیرد و حوادث پیش پاافتاده زندگی، مرکز ثقل آن را تشکیل می‌دهند تا خودآگاه به آن حساس نشود و بگذارد از سانسور عبور کند. آشنایی با این الگوھای موجود در رویاھای فرد می تواند به او کمک کند که طرز تفکر ضمیر ناخودآگاه خود را شناخته و بخش ھای مجزای ذھن خود را به یکدیگر متصل کرده و درکی کامل از خود واقعی اش به دست آورد. یونگ ھشدار می دھد نباید بدون شناخت و درک صحیح از وضع بیمار روحی، معانی خاصی به سمبل ھای موجود در رویاھای او نسبت داد و ھمچنین شرح جزئیات رویاھا لازم نیست و باید به صورت کلی به آنھا نگریسته شود.
5 نظریه‌ای که تعبیر خواب و رویا را رد می‌کند!
کریک نظریه دیگری نسبت به تعبیر خواب و رویا دارد که می‌گوید عملکرد رویاها بر اساس چشم انداز هوش مصنوعی نشأت گرفته است که خواب عمیق به مغز اجازه می‌دهد از تراکم شدید اطلاعات جلوگیری کند به این معنی است که رویا فضای حافظه را آزاد می‌کند تا بر رویاهای روز بعد تمرکز داشته باشد. روش تحلیل تعبیر خواب از نظر یونگ به این صورت است که رویابین تشویق می‌شود تا همه جنبه‌های رویای خویش را در نظر بگیرد و افکار خود را با تمام تداعی‌های نمادین شامل شخصی، فرهنگی و کهن الگویی بیان کند و تعبیر رویا را بر اساس شخصیت خاص خود فرد انجام می‌گیرد. از نظر یونگ رویاها ممکن است حاوی حقایق ناگزیر، خطاهای حسی، خیالپردازی‌های ماجراجویانه، خاطرات، برنامه‌ها و تجارب غیر منطقی نیز باشند که اهداف و مقاصد آتی رویابین را مشخص می‌کند.
که طبق این تکنیک رویابین تشویق می‌شود تا به مضمون رویا به طور غیرمستقیم بیشتر توجه کند و بر روی افکار و احساساتی که این رویا را ایجاد کرده‌اند تامل کند و آنها را به زبان بیاورد. طبق این نظریه تعبیر خواب و رویا به ویژه خواب‌های REM، دوره‌ای است که در این حالت مغز از دنیای بیرونی فارغ می‌شود تا اطلاعاتی را که در طول روز دریافت کرده‌ایم را سازماندهی کند. به همین منظور کتابی را به عنوان “تفسیر خواب” بر اساس تحقیقات خود نوشته است که تلاش کرده تا رویا و خواب را که یکی از مهمترین رخدادهای روانی انسان ها می‌باشد را تحلیل کند. دانستن تعبیر خواب توسط اقوام مختلف، علوم متنوعی را از جمله ستاره شناسی، طالع بینی، فال و … در این حوزه ایجاد کرده‌اند که می‌توانند آینده را پیش‌بینی کنند.
پرسش‌هایی همانند رویاها برای ما چه می‌کنند؟ آیا آنها در روند اهداف ما هستند؟ آیا حقیقت دارند و آینده را به ما می‌گویند؟ و … هم چنان بی‌پاسخ مانده‌اند. کتاب “انسان و سمبول‌هایش” درباره خواب‌های تکرار شونده توسط پروفسور کارل گوستاو یونگ نوشته شده است که علم و دانش شما را در این حوزه افزایش می‌دهد. همان طور که می‌دانید خواب و رویا یکی از مسائلی است که ریشه قرآنی، تاریخی، روایی و علمی دارد که بهتر از کنار آن بی‌تفاوت عبور نکنیم و بی‌خبر نباشیم. بر طبق این نظریه اگر شما زیاد رویا می بینید نشان دهنده مشکلات عدیده در زندگی‌تان می‌باشد و برعکس اگر زیاد رویا نمی‌بینید به معنی سلامت روان شماست.
