شاتره - تیره شاتره
خواص شاتره چیست؟ (آشنایی با مضرات و خواص گیاه شاتره)
گیاه شاتره که از آن با نام های بقلة‌الملک، شاه ترج و پیت پاپارا در کتب طب سنتی یاد شده، گیاهی است علفی، یکساله با ارتفاع تا 80 سانتی متر و از تیره شاه ترگان که در طب سنتی ایرانی از آن بیشتر در درمان بیماری های کبدی استفاده می شده است. استفاده از عرق های گیاهی در دوران بارداری بایستی با احتیاط همراه باشد، به طورکلی پزشکان طب سنتی معتقدند، مصرف شاتره در دوران بارداری و شیردهی بایستی بسیار کم بوده، این مسئله به علت وجود ترکیبات آلکالوئیدی سمی موجود در این گیاه است. لیکن برخی خواص دیگر این گیاه عبارتند از خاصیت صفرابر، اشتهاآور و تصفیه کنده خون، همچنین شاتره سرشار از انواع ویتامین ها به ویژه ویتامین ث است و از اینرو برای درمان بیماری های پوستی استفاده از عرق شاتره بسیار مفید می باشد.
گیاه شاتره با وجود خواص دارویی فراوان، از دسته گیاهان سمی محسوب شده بنابراین بایستی در مصرف آن جانب احتیاط را رعایت نمود، زیاده روی در مصرف این گیاه، باعث فلج عضلات صاف و دستگاه تنفس میشود. در مورد مصرف شاتره در طول دوران بارداری و شیردهی اطلاعات متناقضی وجود دارد و بهتر است در این دوران مصرف نشود و در صورت لزوم مصرف با پزشک مشورت گردد. همچنین مصرف بیش از اندازه این گیاه برای ریه مضر بوده، بهتر است در زمان استفاده همراه با کاسنی که مصلح آن میباشد، مصرف شود. این گیاه، سرشار از مواد آنتی اکسیدان بوده و از مهمترین خواص شاتره، محافظت از کبد است. برخی اطبا نیز آن را گرم و خشک انگاشته‌اند، اما ابوعلی سینا آن را سرد دانسته است.
شاتره، از جمله گیاهان دارویی بوده، دارای خواص شفابخش و درمانی گسترده ای است. مقدار مجاز مصرف شاتره 12 تا 20 گرم است و برای تهیه جوشانده آن 150 تا 200 گرم کافی است. برای آشنایی بیشتر با خواص شاتره و مصرف آن در بارداری با ما همراه باشید. طبع گیاه شاتره از نظر حکمای طب سنتی، در حرارت معتدل و خیلی خشک است.
تیره شاهتره(Fumariaceae)
شاهتره (نام علمی: Fumaria officinalis ) نام یک گونه از سرده شاتره و از تیره شقاقیان، علفی یکساله با ساقه‌ای شکننده کوتاه و شاخه‌دار است. درایران این گیاه اغلب در دامنه‌های زاگرس بخصوص در دشت های (بیجار کردستان) و (اقلید فارس) یافت میشود. برگ ها متناوب؛ مارپیچی؛ دمبرگ دار؛ غیرپوششی؛ ساده یا مرکب؛ برگ های مرکب بصورت سه برگچه ای یا پرمانند. یکساله یا چندساله؛ دارای برگ های متراکم اولیه یا فاقد برگ های متراکم قابل رؤیت؛ ریزوم دار یا غده ای. دارای گل‌های نامنظم و برگ‌های بریده‌است که چون با دست نرم کنند بوی دود می‌دهد. پهنک برگ های ساده معمولاً بریده بریده؛ دارای رگبرگ های پرمانند.
تولیدمثل و گرده افشانی: گیاهانی یک پایه یا دوپایه یا یک پایه ی پلی گام. فرم کلی تیره Viscaceae : گیاهانی کلروفیل دار ولی انگل درختچه ها. برگ ها بخوبی توسعه یافته تا بسیار تقلیل یافته یا فاقد برگ. تولیدمثل و گرده افشانی: گل های بارور دارای وظایف نرینگی و مادینگی (معمولاً)، یا دارای وظیفه نرینگی یا دارای وظیفه مادینگی. برگ ها متناوب تا تقریباً متقابل، مارپیچی ( Zannichellia )، معمولاً بریده بریده، بدون دمبرگ، پوشش دار یا پوشش دار و غیرپوششی. تولیدمثل و گرده افشانی: گیاهانی هرمافرودیت یا یک پایه یا یک پایه ی پلی گام. برگ ها متناوب؛ مارپیچی؛ علفی یا چرمی؛ دمبرگ دار؛ غیرپوششی؛ معطر؛ ساده.
عدم حضور از اروپا-آسیای مرکزی، آفریقای مرکزی و شمال شرق آمریکای جنوبی. مالزی تا اقیانوس آرام، شرق استرالیا، نیوزیلند، آمریکای جنوبی و مرکزی. طبقه بندی خانواده Zannichelliaceae: زیر رده تک لپه ای ها، راسته Alismatales . فرم کلی تیره Winteraceae: گیاهانی درختی یا درختچه ای؛ دارای اسانس. پهنک برگ یکپارچه، خطی، تک رگبرگی یا دارای رگبرگ پرمانند. گیاهان این تیره بیشتر در نواحی معتدله نیمکره شمالی مخصوصاً منطقه مدیترانه و آسیا می رویند ولی در قاره آمریکا بیشتر در نواحی واقع در نیمکره جنوبی مانند رشته جبال آندوشیلی پراکندگی دارد. برگ ها همیشه سبز؛ در اندازه های کوچک تا بسیار بزرگ؛ متناوب؛ مارپیچی؛ چرمی؛ بی دمبرگ؛ پوشش دار یا غیرپوششی؛ ساده.
خانواده (تیره) : شاهتره - Fumariaceae - گل و گیاه - نارگیل
برگ ها متناوب؛ مارپیچی؛ دمبرگ دار؛ غیرپوششی؛ ساده یا مرکب؛ برگ های مرکب بصورت سه برگچه ای یا پرمانند. یکساله یا چندساله؛ دارای برگ های متراکم اولیه یا فاقد برگ های متراکم قابل رؤیت؛ ریزوم دار یا غده ای. گل آذین، میوه و دانه: گل ها بصورت منفرد یا مجتمع در گل آذین ها. ~ Papaveraceae . پهنک برگ های ساده معمولاً بریده بریده؛ دارای رگبرگ های پرمانند. بافت های آوندی اولیه بصورت یک حلقه از دسته های آوندی؛ مجاور هم. تولیدمثل و گرده افشانی: گل های بارور بصورت هرمافرودیت. آناتومی ساقه: ساقه های جوان دارای میانگره های توخالی.
میوه غیرگوشتی؛ شکوفا یا ناشکوفا؛ کپسولی یا سنبله یا خشک.